Buenos Aires: een stad van vele werkelijkheden

 Op 11 maart 2023 ontvangt Buenos Aires mij met open armen. Nico, mijn Argentijnse vliegtuig buurman die zijn familie twee jaar niet had gezien, maakt mij deelgenoot van het weerzien met zijn oom en tante die hem ophalen van het vliegveld.  Binnen de kortste keren zit ik bij hen in de auto op weg naar mijn hostel. Gedurende deze zeer vriendelijk aangeboden lift, wordt de mate tevoorschijn gehaald. Er is een eerste keer voor alles: het vasthouden van een mate beker en het in de mond nemen van het rietje die zonder twijfel al met menigeen gedeeld is. En ik vind het nog lekker ook. Al kletsend rijden we richting Buenos Aires, mijn reis had niet beter kunnen beginnen.

De stad is overweldigend. Het leven bruist je overal tegemoet. Alles is nieuw en toch loop ik rond alsof ik nooit anders gedaan heb. De glimlach is niet van mijn gezicht te krijgen terwijl ik al haar diversiteit ontdek. De straten zijn groen doordat er overal bomen staan en de stad veel parken heeft, vele muren zijn gedecoreerd met kleurige graffiti kunstwerken en de hoeveelheid musea in de stad is immens. Voor 2,50 euro loop ik langs de werken van grote Latijns Amerikaanse kunstenaars, waaronder Frida Kahlo. In de wijk Palermo zijn de hippe koffiebarretjes met allerlei versies van havermelk niet weg te denken,  in de wijk Flores komt er geen eind aan de goedkope kleding en snuisterijen winkels (je vraagt je af hoe ze allemaal overleven) en in de wijk San Telmo kun je je hart ophalen op een straten lange markt met ambachtelijke kraampjes.  Overal is er historie en zijn er verhalen. In dit plaatje kan de tango niet ontbreken. Ook deze is divers. Het ligt tussen de uitersten van een traditionele salon waar een net pak en elegante jurk zeer gewaardeerd worden en een club met kleurrijke lichten waar mannen in jurken met elkaar dansen en alles en iedereen geaccepteerd wordt.

 Overal zijn mensen in voor een praatje, in de bus of Uber, op een bankje in het park, in het hostel, op de dansvloer en aan de bar. Deze praatjes geschieden in het mooie Argentijns en allerlei andere Latijns Amerikaanse accenten die er voorbij komen.  Doorgaans zijn we het allemaal over één ding roerend eens: Buenos Aires is geweldig en Argentinië is prachtig. En toch, als je om je heen kijkt, dan is dat niet de enige werkelijkheid. Er is een groot verschil tussen de blik van de reiziger, de Argentijn en de immigrant. Een blik die ook nog bepaald wordt door sociale laag waartoe je behoort.

Vanzelf ontvouwt zich een scala aan werkelijkheden. Ik spreek Raúl uit Venezuela. Hij vertelt dat hij na vijf jaar in Buenos Aires besloten heeft om terug  te gaan naar zijn eigen land. Door de steeds oplopende prijzen, wordt het steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden en sparen zit er al helemaal niet in. Hij heeft nu twee banen en nauwelijks tijd om nog echt te kunnen genieten van het leven dat Buenos Aires te bieden heeft. In Venezuela kan hij een betere baan krijgen en heeft hij een kleine boerderij, waardoor de beslissing met pijn in het hart toch snel genomen was.

Brian, uit Colombia, was niet gelukkig in zijn eigen land en in het welvarende Uruguay kon hij ook niet aarden. In Buenos Aires daarentegen voelt hij zich als een vis in het water.  Hij heeft een  goed betaalde baan als sushi kok en hij woont in één van de wijken waar hij volop kan doen waar hij van geniet: dansen.

Florencia, een Argentijnse die in mijn hostel werkt, houdt van haar stad. Ze is trots op haar Argentijnse roots en toch plant ze niet om er te blijven. Ze is 25 en ziet meer mogelijkheden om tot haar recht te komen in het economisch stabiele Uruguay of Mexico.

Deze Argentijnse trots bespreek ik met Eduardo en Adrian. Twee Argentijnen die met een goede dosis zelfspot en vol passie vertellen over mate, fernet met cola, Argentijns vlees, de dictatuur van Videla, folklore, de immense natuur, dans, mensenrechten, voetbal en uiteraard de politiek.  Ondanks weinig vertrouwen in verbetering, heeft de constante economische onzekerheid wat hen betreft ook het  positieve effect dat Argentijnen een grote creativiteit hebben ontwikkeld in het zien en creëren van  mogelijkheden. De vaardigheid om binnen chaos en zonder helder toekomstperspectief op een positieve manier invulling te geven aan hun werkelijkheid. We lachen hard wanneer hen per ongeluk toch het woord superieur ontvalt.

Deze Argentijnse trots gaat soms ook gepaard met verdriet. Mijn taxi chauffeur Joaquin is een echte porteño (zoals mensen uit Buenos Aires worden genoemd).  Zijn grote liefde voor de stad gaat gepaard met melancholie: ‘Vroeger noemde men Buenos Aires het Parijs van Latijns Amerika, maar al jarenlang gaat het economisch steeds slechter en ik zie niet hoe we hier uit gaan komen’. Zijn werkelijkheid staat recht tegenover die van een Afrikaanse vluchtelinge die recent bij hem in de auto stapte. Zij vertelde hem dat Buenos Aires voor haar de belichaming is van het paradijs. Vanwege de oorlog in haar eigen land werd haar hele familie vermoord. Toen ze in Buenos Aires aankwam had ze zich nooit kunnen voorstellen dat ze cola zou drinken en een vriendin zou hebben.

Realiteiten die naast elkaar bestaan binnen één en dezelfde stad.

Voor de een niet de toekomst waarop hij gehoopt had.

Voor de ander het begin van een leven vol mogelijkheden.

Voor de één haar afkomst, die niet genoeg blijkt te zijn om te blijven.

Voor de ander de plek waar de creativiteit tot leven ontstaat.

Voor de één een verdrietige realiteit waar hij met trots naar kijkt.

Voor de ander het beloofde land.